Teresa Haremza – Muzyczne wspomnienie

Kierownictwo projektu  – Justyna Sikora – wokalistka, pedagog, absolwentka Wokalistyki Jazzowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Od kilkunastu lat instruktor wokalny Studia Piosenki przy Miejskim Ośrodku Kultury w Kędzierzynie-Koźlu. Organizatorka oraz pomysłodawczyni wielu imprez muzycznych i kulturalnych. Prezes Stowarzyszenia CEM K-Kwarta

Kierownictwo muzyczne, aranżacje utworów – Artur Tekieli – aranżer, kompozytor, pianista, pedagog, absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Zaangażowany w wiele projektów. Warsztat pracy i zdolności można usłyszeć w jego kompozycjach i aranżacjach m.in. na zespół. Nauczyciel gry na fortepianie. Od kilku lat zaangażowany w pracę jako instruktor zespołów wokalnych przy Miejskim Ośrodku Kultury. V-ce prezes Stowarzyszenia CEM K-Kwarta

Scenariusz koncertu – Zbigniew Kowalski – pomysłodawca i inicjator całości projektu, współredaktor portalu retromuzyka.pl

Prowadzenie koncertu – Ariadna Miernicka – MOK Kędzierzyn-Koźle, – od ponad 20 lat instruktor kulturalny w Miejskim Ośrodku Kultury w Kędzierzynie-Koźlu. W swojej pracy zawodowej zajmuje się organizacją wielu imprez, festiwali, koncertów oraz ich prowadzeniem. Wcześniej dziennikarz radiowy i prasowy. Polonistka, miłośniczka muzyki jazzowej, buldogów francuskich i polskiej literatury współczesnej. V-ce prezes Stowarzyszenia CEM K-Kwarta

Organizatorzy koncertu:

Stowarzyszenie Centrum Edukacji Muzycznej K-Kwarta, Miejski Ośrodek Kultury w Kędzierzynie Koźlu, Starostwo Powiatowe Kędzierzyn-Koźle, I Liceum Ogólnokształcące im Henryka Sienkiewicza w Kędzierzynie-Koźlu oraz portal internetowy Retromuzyka.pl

Teresa Iwaniszewska Haremza – Kędzierzyńsko-kozielska artystka duchem z całą pewnością jest dzisiaj z nami.

Próżno szukać jej biografii w jakiejkolwiek encyklopedii muzycznej. A szkoda, bo to czystej wody diament i osobowość niesłusznie pomijana w periodykach encyklopedycznych i antenach radiowych. Takie czasy przyjaciele, ale od czego jesteśmy my, od czego forum i nasza inwencja.

Kariera Teresy Iwaniszewskiej zaczęła się tutaj. Urodziła się 5 października 1952 r. w Koźlu. Zainteresowania muzyczne wykazywała od lat dziecięcych. Pierwszą gitarę otrzymała od rodziców około 1966 roku. Doświadczenie muzyczne zdobywała poprzez udział w konkursach szkolnych i regionalnych. Więcej odwagi na publiczną prezentację swego talentu nabrała będąc uczennicą I Liceum Ogólnokształcące im H. Sienkiewicza w Kędzierzynie-Koźlu. W kronice szkolnej zanotowano:

„22.02.1970 W MDK „Chemik” w Kędzierzynie odbyły się powiatowe eliminacje konkursu piosenki radzieckiej. Reprezentantka naszej szkoły, uczennica klasy III a T. Iwaniszewska, zdobyła pierwsze miejsce. Śpiewała ona piosenki: „Serce na śniegu” i „Modlitwę”. Jest to już drugi sukces Teresy Iwaniszewskiej, ponieważ we wcześniej przeprowadzonych eliminacjach powiatowych konkursu polskiej piosenki zajęła ona drugie miejsce. Dzięki tym sukcesom będzie ona reprezentować szkołę w eliminacjach wojewódzkich”.

Uwielbiała poezję. Dlatego tak duże znaczenie ma w jej twórczości tekst. Uwielbiała poezję Stachury. Uwielbiała twórczość Bułata Okudżawy. To właśnie pieśń Bułata stała się tym utworem który pozwolił rozpocząć jej profesjonalną karierę piosenkarską. Stało się to w 1970 r., na Festiwalu Piosenki Radzieckiej (tak wówczas przedstawiano ten festiwal) w Zielonej Górze. Teresa Iwaniszewska wykonała piosenkę Bułata Okudżawy pt. Modlitwa, za co otrzymała cenioną Nagrodę Dziennikarzy.

Anna Bonk – „Modlitwa” – muz. Bułat Okudżawa, sł. Bułat Okudżawa, sł. pol. Andrzej Mandalian

W 1971 roku rozpoczęła studia na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Nie ukończyła ich dyplomem, nie udało się jej pogodzić drogi artystycznej ze studiami. Teresa Iwaniszewska związała się  z  grupą wykonawców nurtu tzw. poezji śpiewanej. W 1973 roku na Festiwalu w Krakowie otrzymała nagrodę za interpretację (ex aequo z Renatą Kretówną). Piosenkarka wykonała Matko Naturo (Psalm braterski) do wiersza Tadeusza Nowaka. W 1974 roku wzięła udział w studenckim festiwalu FAMA’74 reprezentując środowisko studenckie Wrocławia. W kwietniu 1975 – Teresa Iwaniszewska – reprezentująca Wrocław na XII Ogólnopolskim Festiwal Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie, zdobyła dwie nagrody rektorskie. Wystąpili tam m.in. Wojtek Bellon z Wolnej Grupy Bukowina, a także znana z kabaretu „Pod Budą” – Anna Treter.

Justyna Sikora – „Dopóki płynie Odra” – muz. Henryk Kubica, Julian Kurzawa sł. Lech Ignaszewski

W 1976 roku uczestniczyła w  Przeglądzie Piosenki Literackiej „Liryka’76” we Wrocławiu. Po przeglądzie nawiązała współpracę z Markiem Grechutą. Dzięki temu związała się ze środowiskiem krakowskim i Teatrem STU. Wzięła udział w przedstawieniu pt. Exodus – z tekstami Leszka Aleksandra Moczulskiego do muzyki Marka Grechuty. Teresa już jako Haremza w duecie z Grechutą wykonywała song „Gdzie mieszkasz nocy” i samodzielnie „Na szarość naszych nocy”. W 1977 roku Teresa Haremza zajęła 4 miejsce na festiwalu opolskim  za wykonanie piosenki Gdzie mieszkasz nocy (muz. M. Grechuta, sł. L. A. Moczulski). Przyjęła także zaproszenie Marka Grechuty do pracy przy realizacji spektaklu „Szalona lokomotywa”.

Aleksandra Kuśmider – „Gdzie mieszkasz nocy” – muz. Marek Grechuta, sł. Leszek Aleksander Moczulski

W lutym 1978 roku, towarzyszyła Markowi Grechucie podczas jubileuszu 10-lecia jego pracy artystycznej, który odbył się w warszawskim klubie studenckim Riviera-Remont. W tym samym roku na XVI KFPP w Opolu Maciej Śniegocki otrzymał nagrodę specjalną za aranżację piosenki Zejdźmy ze sceny (muz. Janusz Sent, sł. Jadwiga Has) w wykonaniu Teresy Haremzy.

Agnieszka Treffon –  „Zejdźmy ze sceny” – muz. Janusz Sent, sł. Jadwiga Has

W 1979 roku, powstaje oratorium pt. „Zapach łamanego w rękach chleba” do wierszy Tadeusza Kubiaka. Wkrótce na rynku muzycznym ukazuje się L.P. – Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka, zawierająca m.in. trzy pieśni w wykonaniu Teresy: Za lasami za wodami, W małym miasteczku, Matko Naturo.

Agata Niesobska z towarzyszeniem chóru – „Za lasami, za wodami” – muz. Marek Grechuta, sł. Tadeusz Nowak

Na XVII KFPP Opole ’79, w koncercie Premiery piosenkarka zaśpiewała kompozycję napisaną specjalnie dla niej przez Czesława Niemena do słów J. Has – Sprzedaję łzy, kupuję sny (kontrowersyjna opinia jury – piosenka rzekomo zbyt trudna, bez walorów komercyjnych), wystąpiła także u boku Seweryna Krajewskiego w filmie muzycznym pt. Pechowy dzień (1979). Kariera artystki rozwija się już w tempie błyskawicznym.  Jej utwory pojawiają się na listach przebojów oraz wydawnictwach fonograficznych Tonpress. Piosenki z filmu „Pechowy dzień” –  Za oknem bal (muz. S. Krajewski, sł. J. Has) i Spada na ziemię srebrny pył (muz. Tadeusz Janik, sł. J. Has).

Justyna Sikora i Robert Pisula. – „Gdy szukam słów” – muz. Seweryn Krajewski, sł. Jadwiga Has

Do historii polskiej fonografii przechodzi album „Kolęda nocka”. To kolejny sukces  kozielskiej artystki. Spektakl pod tym samym tytułem,  z muzyką Wojciecha Trzcińskiego oraz poetyckimi tekstami Ernesta Brylla miał swoją premierą 18 grudnia 1980 r. w Teatrze Muzycznym w Gdyni. „Psalm o gwieździe” wykonany w duecie z  Krystyną Prońko stał się ikoną osiemdziesiątego roku i robi ogromne wrażenie do dnia dzisiejszego.

Trio XYZ. Anna Bonk, Małgorzata Bonk, Miriam Hammoudeh – „Kołysanka matki brzemiennej” – muz. Wojciech, Trzciński sł. Ernest Bryll

We wrześniu 1981 roku artystka wraz z mężem i przyjaciółmi znalazła się w Holandii, a następnie w Niemczech, gdzie dotarła do niej informacja o wprowadzeniu w kraju stanu wojennego. Wystąpiła w audycji Radia Wolna Europa. W obozie dla polskich  uchodźców w austriackim Götzendorf  wzruszającym koncertem pożegnała się z polską publicznością.

Katarzyna Garbaciok – „Jutro, co będzie jutro” – (piosenka z repertuaru Elizy Grochowieckiej i zespołu Portrety noszącej tytuł „O Tobie, jesieni i innych rzeczach”). – muz. Zbigniew Hołdys, sł. Bogdan Olewicz

W 1982 roku wyemigrowała do Australii i zamieszkała w Sydney. W 1985 roku piosenkarka nagrała angielskojęzyczny longplay pt. Teresa Haremza. Na obczyźnie brała czynny udział w życiu artystycznym – m.in. na swoim koncie ma epizod w filmie Silver City w reż. Sophii Turkiewicz  i współpracę z teatrem. If we could go Wright back –  to piosenka do której tekst napisała szwedzka para poetek polskiego pochodzenia, pani Anna Jeżewska oraz pani Madelene Hansson. Uczyniły ten przemiły gest na naszą prośbę, składając tym samym wyraz uznania wspaniałej artystce Teresie Haremzie.

Hanna Posid – “If we could go Wright back” / “O gdybyś wrócił” (muz. Leo Berger, sł. Leo Berger,  sł. pol. Anna Jeżewska i Madelene Hansson)

Teresa Haremza zachorowała w 1990 roku. Przez sześć lat walczyła z nieuleczalną chorobą. Zmarła 11 marca 1996 r w Sydney. Tam też została pochowana.

24 listopada 2017 roku w Kędzierzynie Koźlu z inicjatywy portalu internetowego retromuzyka.pl odbyła się uroczystość nadania imienia Teresy Haremzy, muszli koncertowej, mieszczącej się przy ul. Dunajewskiego. Tablicę pamiątkową odsłonił brat artystki Leszek Iwaniszewski.

Pieśń finałowa. Wszyscy wykonawcy – „Psalm o gwieździe” –  Muz. Wojciech Trzciński, sł. Ernest Bryll.